Historia

Lokalna Grupa Działania „Wspólny Trakt” (zwana dalej LGD „Wspólny Trakt”) jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem osób fizycznych i prawnych, o celach niezarobkowych posiadającym osobowość prawną. Działa na obszarze czterech gmin województwa mazowieckiego: Iłży, Kowali, Skaryszewa i Wierzbicy. Jest stowarzyszeniem „specjalnym”, ponieważ obok Walnego Zebrania Członków, Zarządu oraz organu kontroli wewnętrznej (Komisji Rewizyjnej) funkcjonuje dodatkowy organ – Rada, do której wyłącznej kompetencji należy podejmowanie decyzji w sprawie wyboru operacji realizowanych w ramach LSR.
Działa jako Lokalna Grupa Działania na podstawie Statutu oraz ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2020 r. poz. 2261). Wszelkie działania prowadzone przez LGD „Wspólny Trakt” są zgodne ze statutem, tj. z niego wynikają i nie są z nim sprzeczne.
LGD „Wspólny Trakt” z siedzibą w, Kowali-Stępocinie, ul. Marii Walewskiej 6/1, 26-624 Kowala-Stępocina, zostało zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym w Łodzi pod numerem 0000313916, uzyskując także numer identyfikacji podmiotów gospodarki narodowej REGON 141666356. Pozostałe podstawy prawne wynikają zarówno z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego
Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, z późn. zm.) oraz Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (Dz. Urz. UE L 231 z 30.06.2021, str. 159-706).
Ponadto. LGD „Wspólny Trakt” opiera swoje funkcjonowanie na przepisach krajowych obejmujących ustawę z dnia 20 lutego 2015 r. o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności (Dz. U. z 2022 r. poz. 943), zwaną dalej „ustawą RLKS”; ustawę z dnia 8 kwietnia 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (Dz.U. z 2023 poz. 412), a także inne akty prawa dotyczące Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność oraz działalności LGD „Wspólny Trakt”.

 

Nadzór nad LGD „Wspólny Trakt” sprawuje Marszałek Województwa Mazowieckiego.

 

1.2 Opis procesu tworzenia partnerstwa Świadomość problemów lokalnych, niewystarczające środki samorządów na działania rozwojowe oraz niski poziom wykorzystywania posiadanych zasobów stały się motywem do podjęcia współpracy pomiędzy społecznościami gmin: Iłża, Kowala, Skaryszew i Wierzbica, mających za cel aktywizację samorządów i partnerów społeczno-gospodarczych z wykorzystaniem wsparcia w ramach inicjatywy Leader. Inicjatywę budowania partnerstwa trzech sektorów podjęły samorządy gmin, jednakże w zakres konsultacji, a w szczególności,
w opracowanie Lokalnej Strategii Rozwoju, została włączona społeczność lokalna, w tym przedstawiciele sektorów: gospodarczego oraz społecznego. Na początku 2008 roku zawiązała się grupa inicjatywna, której celem było propagowanie idei podejścia Leader oraz zachęcanie społeczności lokalnej do włączenia się w prace przygotowawcze związane z założeniem Stowarzyszenia. W tym czasie zrealizowano szereg spotkań i konsultacji. Działania te pozwoliły na identyfikację potrzeb mieszkańców oraz zdefiniowanie podstawowych celów rozwoju obszaru LGD. Następnie przygotowano spotkanie założycielskie LGD. W dniu 27 maja 2008 roku w Skaryszewie przy obecności 71 mieszkańców i osób zainteresowanych działalnością w stowarzyszeniu założono Stowarzyszenie pod nazwą „Wspólny Trakt”. Stowarzyszenie zostało zarejestrowane
w KRS w dniu 18 września 2008 roku. W ramach realizacji Osi 4 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 LGD „Wspólny Trakt”
zakładało bezpośrednie dotarcie ze szczegółową informacją o realizowanych projektach do jak największej grupy potencjalnych beneficjentów.
W ciągu tych siedmiu lat, dzięki dobrej współpracy z samorządami, członkami stowarzyszenia, innymi organizacjami, a także ze społeczeństwem, udało nam się zrealizować wiele dobrych i ciekawych projektów na kwotę ponad 4,5 mln zł, co stanowiło blisko 90% przyznanego budżetu. W wielu miejscowościach na obszarze LGD widoczne są przykłady działalności naszego stowarzyszenia – wybudowane lub wyremontowane świetlice wiejskie, place zabaw, oznakowane szlaki rowerowe, boiska, podjazdy, odnowione figurki, oświetlenie i wiele innych. Ponadto przez ten okres w ramach tzw. „Małych Projektów”, dofinansowanych zostało wiele działań integrujących i aktywizujących społeczności lokalne i promujących obszar LGD: festynów rodzinnych, okolicznościowych, Wstępów – targów koni, dożynek, zawodów sportowych i innych. Bardzo ważna była nasza obecność na spotkaniach organizowanych przez samorządy i organizacje pozarządowe. Spotykaliśmy się na warsztatach z tzw. ginących zawodów, które cieszyły się zawsze dużym zainteresowaniem. Organizowaliśmy wyjazdy studyjne do innych Lokalnych Grup Działania w celu poznania dobrych praktyk i wymiany doświadczeń. Byliśmy także obecni na targach Agrotravel. Organizowaliśmy szkolenia dla potencjalnych beneficjentów, uczestniczyliśmy w wielu szkoleniach i konferencjach organizowanych m.in. przez Urząd Marszałkowski. W okresie programowania 2014-2020 LGD „Wspólny Trakt” kontynuowało m.in. działania aktywizacyjne, wychodząc z założenia, że podstawą wszelkich działań rozwojowych są aktywni ludzie. W wielu działaniach szczególna uwaga poświęcona została grupom osób w niekorzystnej sytuacji, aby ograniczyć proces rozwarstwiania się społeczeństwa. Kolejnym priorytetem było uwrażliwianie społeczności i działania zorientowane na kwestie ochrony środowiska i ochrony klimatu, już mające bardzo praktyczne konsekwencje, których przyczyny są, wszakże słabo rozumiane. Najwięcej środków wypłacono w ramach przedsięwzięcia Przedsiębiorczy Trakt (1,26 mln PLN) i Centra aktywności (1,06 mln PLN). Najwięcej środków zakontraktowano na Centra aktywności (2,9 mln PLN) i Potencjał dla rozwoju (1,4 mln PLN). Relatywnie najmniejszy budżet był przeznaczony na projekty społeczne, w tym wspierające rozwój dziedzictwa kulturowego. Badanie przeprowadzone wśród społeczności lokalnej dla potrzeb ewaluacji okresu programowania 2014-2020 wykazały, że ponad połowa (57%) respondentów stwierdziła, że w większości przypadków nabory wniosków wpisywały się w potrzeby mieszkańców, a 24% była zdania, że nabory te idealnie odzwierciedlały oczekiwania mieszkańców. Na uwagę zasługuje fakt, iż na każdym kluczowym etapie opracowywania lub aktualizacji LSR wykorzystywano różnorodne metody partycypacji społecznej obejmujące w szczególności spotkania konsultacyjne, spotkania zespołu roboczego, e-konsultacje (w tym poprzez stronę internetową oraz media społecznościowe), konsultacje stacjonarne w biurze LGD, konsultacje telefoniczne itp. Badanie ewaluacyjne ex-post LSR 2014-2020 wykazało, iż podejście Leader poza mierzalnymi efektami w postaci wydatkowania budżetu i osiągniecia wskaźników, zapewniło uzyskanie wartości dodanej. Efekty zrealizowanych działań były dostępne dla większości mieszkańców obszaru. LEADER to jedno z bardziej rozpoznawalnych narzędzi rozwoju obszarów wiejskich. Jego głównym celem jest włączenie mieszkańców obszarów wiejskich w proces oddolnego podejmowania decyzji i działań mających na celu poprawę jakości ich życia. Najważniejszym podmiotem w metodzie Leader jest bowiem społeczność lokalna.
Wykorzystanie potencjału partnerstwa do przygotowania i wdrażania LSR na lata 2023-2027 Współpraca Niewątpliwie silną stroną i potencjałem LGD „Wspólny Trakt” jest bogate doświadczenie w zakresie współpracy z innymi podmiotami. LGD „Wspólny Trakt” jest członkiem Mazowieckiej Sieci Lokalnych Grup Działania oraz partnerem Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich i poprzez udział w targach wspólnie z Województwem Mazowieckim promuje dziedzictwo lokalne obszaru LSR. Zdobyte doświadczenia i nawiązane kontakty zaowocowały projektami współpracy realizowanymi w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.

W okresie programowania 2007-2013, w ramach kwoty ponad 100 tys. zł, realizowano projekt współpracy pn. Razem Objedźmy Wspólny Europejski Region „ROWER”. W trakcie wspólnych prac doprowadzono do porozumienia między dziewięcioma gminami w sprawie stworzenia
spójnego projektu tras rowerowych, uwzględniającego rozmieszczenie najważniejszych walorów kulturowych i przyrodniczych naszego regionu oraz infrastruktury istniejącej w granicznych gminach, wybudowanej w uzgodnieniu z samorządami.
W latach 2016-2021 LGD „Wspólny Trakt” zrealizowała 2 projekty współpracy w tym jeden międzynarodowy. Projekt zagraniczny ANCHOR - Dziedzictwo dla przyszłości realizowany był przez 3 partnerów. Projekt ten był adresowany przede wszystkim do seniorów, ludzi młodych i osób w niekorzystnej sytuacji. Miał na celu integrację oraz wsparcie rozwoju dziedzictwa kulturowego. Oprócz działań miękkich polegających na zaangażowaniu w projekt osób młodych oraz starszych, prowadzono działania promocyjne. Wydano publikację oraz nakręcono film z realizacji
projektu.
Drugim projekt współpracy: Razem Objedźmy Wspólny Europejski Region – projekt oznakowania rowerowych szlaków turystycznych (+) (ROWER+) zrealizowany został przy współpracy dwóch partnerów. Celem operacji był rozwój turystycznych ścieżek rowerowych oraz poprawa poziomu informacji o walorach turystycznych obszaru. W ramach projektu opracowano mapy tras rowerowych, które następnie udostępniono w ogólnopolskim serwisie tras turystycznych, a także zorganizowano rajdy rowerowe dla lokalnej społeczności. Ponadto, w ramach partnerstwa lokalnego LGD prowadzi tzw. partnerstwo nieformalne, które polega na współpracy bez konieczności spisywania zasad, uchwał bądź porozumień, aby relacje te zostały zachowane. Współpraca ta objawia się przekazywaniem informacji na nieoficjalnych grupach i portalach społecznościowych.
Korzystając z narzędzia jakim jest Messenger chcemy dotrzeć, zachęcić i zaprosić ludzi młodych do współpracy. Instrument ten pozwala także osobom, które nie dysponują czasem podzielić się swoimi spostrzeżeniami, a także dowiedzieć się o wydarzeniach mających miejsce na obszarze LGD. Posiadamy grupę, do której każdy może przystąpić, jesteśmy otwarci na nowych członków. Są to ważne i kluczowe elementy do rozwoju lokalnego partnerstwa. Dodatkowo współdziałamy z osobami w Jednostkach Samorządu Terytorialnego wskazanymi przez poszczególne Gminy do współpracy z organizacjami pozarządowymi, dzięki czemu informacje poprzez sołtysów i Radnych docierają do okolicznych mieszkańców.
Aktywizacja/komunikacja LGD od początku swojego istnienia, za jeden z najważniejszych celów przyjęła szeroko pojętą aktywizację lokalnej
społeczności poprzez zarówno działania szkoleniowe w tym podnoszenie i wzmacnianie kwalifikacji i kompetencji, jak również integracyjne. Wartym zauważenia jest fakt, że LGD w tym zakresie nie opiera się wyłącznie na budżecie dostępnym w ramach LSR, ale aktywnie pozyskuje fundusze z innych działań rozszerzając tym samym wachlarz dostępnych aktywności. W latach 2016 – 2021 zorganizowano 29 szkoleń. Były to szkolenia stacjonarne i wyjazdowe. Szkolenia dotyczyły wdrażania LSR, oceny i wyboru wniosków, zasad wypełniania dokumentacji aplikacyjnej, ewaluacji LSR. Realizowano także liczne spotkania adresowane do rozmaitych odbiorców m.in. stowarzyszeń, przedsiębiorców, osób fizycznych czy jednostek sektora finansów publicznych. Spotkania miały na celu nauczyć i przygotować do składania wniosków, ale również informować na temat warunków, sposobów realizacji i rozliczania projektów, możliwości włączenia się do realizowanych projektów oraz potencjalnych korzyści, możliwości samozatrudnienia, bądź objęcia działaniem kwalifikacyjnym w ramach realizowanych projektów. Stowarzyszenie przedstawiało opinii
publicznej projekty zakończone oraz zrealizowane. LGD przeprowadziło również badanie opinii i satysfakcji beneficjentów.
W ramach realizacji projektów własnych LGD „Wspólny Trakt” przeprowadziło „Innowacje dla rozwoju społecznego”, którego celem było przyśpieszenie rozwoju społecznego obszaru LGD za pomocą stworzenia bazy danych nt. innowacyjnych praktyk społecznych oraz utworzenie Forum Innowacji Społecznej. Przedstawiciele LGD odbyli wizytę studyjną celem zapoznania się z innowacyjnymi praktykami społecznymi z innych obszarów.
Drugim projektem własnym było „Sieciowanie organizacji pozarządowych obszaru objętego LSR. Operacja składa się z 6 działań edukacyjnych: cyklu 4 wydarzeń informacyjnych, zbudowania Mapy Aktywności Organizacji Pozarządowych, cyklu 3 spotkań branżowych sieciujących dla organizacji pozarządowych, wizyty studyjnej wyjazdowej, cyklu 9 wizyt studyjnych branżowych na obszarze LGD oraz Forum Organizacji Pozarządowych obszaru objętego LSR.
LGD prowadziła również szereg działań aktywizacyjnych, w tym warsztaty i spotkania animacyjne z tworzenia projektów grantowych, promowało LSR oraz prowadzone operacje. LGD brała udział w Mazowieckich Kongresach Rozwoju Obszarów Wiejskich. LGD aktywnie uczestniczyło w dwóch konferencjach "Leader dziś i jutro - Konferencja podsumowująca wdrażanie lokalnych strategii rozwoju w latach 2016-2018 i perspektywy po roku 2021" oraz „Wdrażane inicjatywy Leader w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020”.
LGD budowała potencjał w oparciu o pozyskane środki finansowe z innych źródeł m.in. budżetu Województwa Mazowieckiego. W ramach pozyskanych dotacji LGD zrealizowała dwa zadania publiczne w obszarze „Działalność wspomagająca rozwój wspólnot i społeczności lokalnych” oraz „Wspieranie rozwoju gospodyń aktywnych społecznie”. Celem ostatniego zadania była aktywizacja i rozwój kobiet w środowisku wiejskim oraz integracja społeczności wiejskich na Mazowszu poprzez doposażenie organizacji pozarządowych, w których działają gospodynie aktywne społecznie, w niezbędny sprzęt, czego skutkiem będzie wzrost sprawności ich działania oraz zwiększenie liczby organizowanych przez nie przedsięwzięć. Poza realizowanymi działaniami edukacyjno-informacyjnymi poprzez współpracę z zewnętrznymi instytucjami tj.: Mazowieckim Ośrodkiem Wsparcia Ekonomii Społecznej (MOWES) oraz Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej (CAL) mogliśmy w sposób efektywny i dla nas bez kosztowy realizować własne cele docierając do szerszego grona odbiorców, co jest działalnością innowacyjną LGD „Wspólny Trakt”.
Zrealizowane działania obudziły aktywność mieszkańców oraz rozwój gospodarczy, a także zwróciły ich uwagę na możliwość uzyskania wsparcia na realizację ich potrzeb oraz wskazały kierunki rozwoju obszaru. Pokazały też problemy, takie jak m.in. finansowa słabość i ograniczone umiejętności organizacji społecznych czy niewystarczający poziom współpracy samorządów. Mierzalne efekty tych działań ograniczyła wielkość budżetu w dyspozycji LGD oraz wspomniane problemy. W wyniku realizacji LSR zostały osiągnięte cele ogólne i szczegółowe zawarte w strategii, związane z rozwojem obszaru LGD „Wspólny Trakt”. Podejmowane działania były realizowane przy aktywnym udziale naszego społeczeństwa, zgodnie ze zgłaszanymi potrzebami. LGD nadal będzie poszerzać i pogłębiać zaangażowanie lokalnej społeczności i zachęcać do udziału we wdrażaniu LSR, poprzez udział członków w życiu stowarzyszenia między innymi: warsztatach refleksyjnych, imprezach integracyjnych, szkoleniach czy walnych zebraniach członków. Dotychczasowe działania LGD pokazują, że udało się stworzyć partnerstwo między różnymi grupami jak również LGD-ami w obszarze działania co daje bardzo mocne podstawy gwarancji skutecznego wdrażania LSR na lata 2021-2027.
Zasoby ludzkie/kadra Kilkunastoletni okres funkcjonowania, realizacji LSR, zdobywania doświadczeń sprawił, że LGD wykształciła w ramach swoich struktur kadry, które są przygotowane do zarządzania zarówno organizacją jak i LSR. Osoby odpowiedzialne za zarządzanie LGD oraz członkowie LGD, posiadają niezbędne doświadczenie i wiedzę w zakresie realizacji operacji w ramach LSR. Pracownicy zatrudnieni w Biurze LGD brali udział we wdrażaniu strategii w latach 2007-2013 oraz 2014-2020 i dysponują praktyczną wiedzą i umiejętnościami z zakresu organizacji
i rozliczania wszelkich zadań związanych z funkcjonowaniem i wdrażaniem LSR.
Dzięki temu realizowane działania cechował wysoki profesjonalizm, samodzielność i zaangażowanie. Wszystkie inicjatywy podejmowane przez Biuro LGD m.in. w zakresie szkoleń, doradztwa, działań aktywizujących lokalną społeczność, czy innych działań promocyjno-informacyjnych były adekwatne do potrzeb i zgodne z zatwierdzonym Planem szkoleń oraz Planem komunikacji. Dodatkowo poza działaniami obowiązkowymi (nabory wniosków, doradztwo przy ich tworzeniu) LGD angażowała się w działania animacyjne i aktywizacyjne. LGD organizowała dużą liczbę warsztatów co w efekcie znakomicie aktywizowało mieszkańców, pobudzało do działania, jak również było szansą i platformą do rozmów na temat przyszłych inicjatyw. W latach 2016 - 2021 roku pracownicy biura LGD udzielili doradztwa łącznie 379 osobom/ podmiotom.
Wiedza, doświadczenie oraz posiadane zaplecze techniczne LGD (w tym m.in. doskonale wyposażone biuro czynne pięć dni w tygodniu w godzinach dogodnych dla beneficjentów) pozwolą na sprawną i skuteczną realizację LSR w najbliższych latach. Posiadane przez pracowników LGD kwalifikacje oraz wiedza umożliwią prawidłowe i zgodne z przepisami przeprowadzanie procesu wyboru wniosków składanych przez wnioskodawców do LGD zaś czytelny podział zadań i kompetencji szczegółowo opisany w Regulaminie biura usprawni bieżące funkcjonowanie biura. LGD opracowało również politykę szkoleniową, która przewiduje stały proces podnoszenia wiedzy i kwalifikacji zarówno pracowników Biura, jak i członków organów LGD „Wspólny Trakt”. Szkolenia te mogą być organizowane i prowadzone we wszystkich pozaszkolnych formach dydaktycznych, m.in. jako zajęcia warsztatowe, seminaria, konferencje oraz kursy. Dodatkowym potwierdzeniem powyższego są wyniki ewaluacji ex-post LSR 2014-2020, które jednoznacznie wskazują, że praca LGD oceniania jest pozytywnie przez 88% mieszkańców. Sami pracownicy biura zostali ocenieni przez mieszkańców bardzo dobrze. Nie zanotowano ani jednej negatywnej odpowiedzi w tym obszarze. Najlepiej oceniona została uprzejmość pracowników, 83% badanych zdecydowanie odpowiedziało się za wysoką kulturą osobistą pracowników biura. Według ankietowanych pracownicy i pracownice LGD udzielają rzetelnych informacji i rad, są zaangażowani i mają wiedzę konieczną do wykonywanej pracy.